Belangrijkste (nog) niet te kwantificeren ontwikkelingen

Met het vaststellen van de begrotingswijziging behorende bij de eerste kwartaalrapportage 2022 is voor €490.000 aan geplande opbrengsten uit de begroting 2022 gehaald.  Het college heeft besloten om voor het totale gebied een integrale visie op te stellen met alle eigenaren. Als de visie door alle eigenaren akkoord bevonden is kan er een verdere planning worden opgesteld voor de ontwikkeling van het gebied. Hieruit volgt een (nieuw) te verwachten opbrengst alsmede een of meerdere jaartallen waarin we die winst verwachten. Na vaststelling van de nieuwe visie zullen de nieuwe te verwachten opbrengsten in het meerjarenperspectief verwerkt worden.

De meicirculaire en het regeerakkoord geven duidelijkheid aan gemeenten tot en met 2025. Diverse incidentele uitkeringen staan vooralsnog gepland tot en met 2025, maar lijken (vooralsnog) weg te vallen na 2025. Het kabinet heeft aangegeven niet over zijn eigen graf te willen regeren en (dus) (tot nu toe) geen toezeggingen gedaan over structurele middelen vanaf  2026. Het wegvallen van die geldstromen per 2026 brengt veel gemeenten in de problemen. De VNG en het Rijk zijn in gesprek over de toekomst van de financieringssystematiek en de situatie na 2025. We verwachten hier de komende jaren meer duidelijkheid over te krijgen. Vooralsnog hebben we rekening te houden met de situatie dat we vanaf 2026 minder geld ontvangen. Dat vormt een uitdaging voor het sluitend maken van de Programmabegroting 2023, jaarschijf 2026. Vooralsnog lijkt dat echter wel te lukken.

Jaarlijks worden de budgetsubsidies en contracten in het Sociaal Domein op het gebied van leerlingenvervoer, Wmo, Jeugd en (jeugd)gezondheidszorg van de gemeente Woensdrecht geïndexeerd op basis van de inflatie van prijzen en loonstijging op basis van CAO ontwikkelingen. Op dit moment is er sprake van een hoge inflatie. Ook de loonstijgingen zijn fors. Vanuit de algemene uitkering krijgt de gemeente budget voor prijsstijgingen. Het risico is dat dit budget onvoldoende is om de werkelijke prijs- en looncompensatie te dekken.

De huidige contracten voor Wmo hulpmiddelen eindigen van rechtswege. Het huidige contract kent geen indexeringsregeling, waardoor de tarieven uitzonderlijk laag zijn. We verwachten een aanzienlijke stijging van de tarieven per 1 juli 2023 als het nieuwe contract ingaat. 

In 2021 en 2022 zien we het beroep op de bijzondere bijstand en minimaregelingen zoals de collectieve zorgverzekering voor minima toenemen. Door de inflatie is het steeds moeilijker voor mensen met de laagste inkomens om rond te komen. Het risico hiervan is een toename van het beroep op de bijzondere bijstand, minimaregelingen en de schuldhulpverlening. 

De gemeente Woensdrecht heeft voor jeugdzorg incidenteel extra middelen ontvangen vanuit het Rijk. Op dit moment kunnen de extra kosten jeugd hieruit opgevangen worden, echter is er meerjarig een risico. Het aantal jeugdige dat gebruik maakt van jeugdzorg is gestegen in vergelijking met de eerste vier maanden van 2021 (197 in 2021 en 244 in 2022). Ook zitten een aantal jeugdigen in een zwaar landelijk transitie arrangement waarop de gemeente weinig tot geen invloed op heeft. 

Voor de peuteropvang is een toename van het aantal peuters te zien, waardoor de verwachting is dat het huidige budget niet langer toereikend is. 

In mei 2021 is het beleids- en beheerplan speelvoorzieningen 2021-2024 vastgesteld. Het beleidsplan voorziet in het behoud van het huidige areaal aan speelvoorzieningen en de bijbehorende kwaliteits- en veiligheidsnormen. Het huidige budget is toereikend tot en met 2024. Daarna ontstaat een (theoretische) vervangingsopgave van speeltoestellen die binnen het huidige budget niet kan worden ondervangen. Door binnen beschikbare middelen de absoluut noodzakelijke vervangingen naar voren te halen, zowel als door onderhoud de levensduur te verlengen zal de opgave gereduceerd worden. Voor de restantopgave zal op termijn additionele financiering noodzakelijk zijn.

De nieuwe Omgevingswet (ingangsdatum 1 januari 2023) en de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen hebben gevolgen voor de legesinkomsten. Er komen minder vergunningplichten, de huidige omgevingsvergunning wordt gesplitst in een ‘technisch deel’ en een ‘ruimtelijk deel’ en gemeenten mogen milieuleges gaan heffen. Gelijktijdig met de Omgevingswet treedt de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen in werking. Deze wet bewaakt de kwaliteit van ontwerp en uitvoering van bouwplannen. Een groot deel van het werk dat gemeenten nu uitvoeren, moet na inwerkingtreding van deze wet door aanvragers van omgevingsvergunningen worden gedaan. De nieuwe wetten zullen niet direct leiden tot minder werk omdat er vanuit inwoners en bureaus nog vele vragen zullen blijven over de benodigde vergunningen en meldingen eveneens behandeld moeten worden.  Daar staan dan echter geen legesinkomsten tegenover. 

Sinds de invoering van het abonnementstarief Wmo in 2019 in combinatie met de vergrijzing binnen onze gemeente zien we een forse toename van het aantal cliënten dat gebruik maakt van de Wmo voorzieningen. De daarmee samenhangende uitgaven zijn daardoor de afgelopen jaren evenredig gestegen. Zo werd in 2018 nog voor € 3,6 miljoen en in 2021 voor bijna € 5 miljoen  aan Wmo voorzieningen geïndiceerd door Wmo consulenten (ongewijzigd 4,25 fte).

Om de verwachte toename in cliëntaantallen te kunnen opvangen en het Beschermd Wonen in Woensdrecht zelfstandig uit te kunnen voeren (dit zit nu nog bij Centrumgemeente Bergen op Zoom) is het nodig om extra verwerkingscapaciteit op de Wmo aanvragen beschikbaar te stellen in de vorm van Wmo consulenten.

Vanaf 2024 verwachten we (nog niet begrote) opbrengsten uit de zonneparken te ontvangen. Vanwege de huidige markt-  en politieke omstandigheden (energiekosten, stikstofdebat) is echter nog niet duidelijk om welke bedragen dit zal gaan. De uiteindelijke opbrengst is van zeer veel verschillende factoren afhankelijk. Zodra er zicht is op concrete bedragen  zullen we deze verwerken in een volgende Perspectievennota en/of Programmabegroting.