2. Toelichting per Programma

1A Co-financiering SPUK lokale bibliotheekvoorzieningen 
De SPUK-aanvraag van € 220.000 (80%) voor lokale bibliotheekvoorzieningen is toegekend. Voorwaarde is co-financiering van de overige 20%, wat neerkomt op € 55.000. Het gaat om de bibliotheekvoorzieningslocatie in Ossendrecht, welke wordt verbouwd en in de (ver)nieuwbouw van 't Paviljoen wordt gerealiseerd. Met de bouw daarvan wordt pas in 2025 gestart.

1B Verhoging gemeentelijke bijdrage Bibliotheek West-Brabant
In mei 2024 staan bestuurlijke overleggen gepland tussen de Bibliotheek West-Brabant en de betreffende 8 gemeenten. Voorstel vanuit de Bibliotheek is om vanaf 2025 de bijdrage per inwoner met  € 3 te verhogen om het begrotingstekort te dekken. 

1C Wijk-GGD
Vanwege een tekort op de Wijk-GGD  is jaarlijks € 30.000 extra budget nodig. 

1D Oormerken Integratie Uitkering Participatiewet deel Wet Sociale Werkvoorziening
De middelen die we vanuit het Rijk ontvangen voor de Wet Sociale Werkvoorzieningen (WSW) worden volledig afgedragen aan de ISD/WVS. De ontvangsten zijn verantwoord onder product 5.5 Financiën, maar de wijziging in de uitgaven was nog niet verwerkt in product 1.3. Hierdoor ontstond op het budget Sociale Werkplaatsen een (boekhoudkundig) tekort in de jaren 2025-2028. Met deze boeking wordt dit hersteld.

1E Medisch advies GPK, Wmo en Leerlingenvervoer 
Op dit onderdeel komen we structureel geld tekort, doordat het aantal medische adviezen groter is dan structureel geraamd.

1F PGB Huishoudelijke Ondersteuning
In de begroting is jaarlijks hetzelfde budget opgenomen. Conform ingezet beleid zien we een feitelijke afname van het aantal PGB indicaties, waardoor dit budget verlaagd kan worden.

1G Huishoudelijke Ondersteuning: Zorg in natura stijging aantal cliënten
Het aantal inwoners dat een beroep doet op de Wmo Huishoudelijke Ondersteuning groeit als gevolg van de (dubbele) vergrijzing. Bij een behoudende schatting van deze groei zal vanaf 2026 extra budget nodig zijn.

1H Wmo Begeleiding Individueel: Zorg in natura stijging aantal cliënten
Het aantal inwoners dat een beroep doet op de Wmo Begeleiding Individueel groeit. Bij een behoudende schatting van deze groei zal vanaf 2025 extra budget nodig zijn. 

1I Wmo Begeleiding Groep: Zorg in natura stijging aantal cliënten
Het aantal inwoners dat een beroep doet op de Wmo Begeleiding Groep groeit. Bij een behoudende schatting van deze groei zal vanaf 2025 extra budget nodig zijn. 

1J Vervoer naar dagbesteding
Als gevolg van een stijgend aantal cliënten dat gebruik maakt van dagbesteding is extra budget nodig voor het vervoer van de inwoners naar deze dagbesteding.

1K Woonvoorzieningen
Voor woonvoorzieningen is jaarlijks € 60.000 opgenomen in de begroting. In de praktijk is dit als gevolg van gestegen kosten en indicaties niet toereikend. 

1L Wmo Rolstoelen
Voor Wmo Rolstoelen is jaarlijks € 219.000 opgenomen in de begroting. Sinds 1 juli 2023 is een nieuw contract afgesloten, waarbij de tarieven van de meeste hulpmiddelen lager zijn uitgevallen dan verwacht. Daarom wordt voorgesteld om het budget naar beneden bij te stellen.

1M PGB Scootmobielen
Het aantal indicaties voor PGB Scootmobielen is de afgelopen jaren gestegen. Met de dubbele vergrijzing verwachten we dat deze stijging zal aanhouden en jaarlijks € 15.000 extra budget nodig is.

1N Wmo Vervoersvoorzieningen
Het aantal indicaties voor Wmo Vervoersvoorzieningen is de afgelopen jaren gestegen. Met de dubbele vergrijzing verwachten we dat deze stijging zal aanhouden en jaarlijks € 73.000 extra budget nodig is.

1O Wmo Trapliften
Het aantal indicaties voor Wmo Trapliften is de afgelopen jaren gestegen. Met de dubbele vergrijzing verwachten we dat deze stijging zal aanhouden en jaarlijks € 30.000 extra budget nodig is.

1P Wmo Cliëntervaringsonderzoek
De gemeente is verplicht om jaarlijks een Cliëntervaringsonderzoek te laten uitvoeren voor de Wmo. Het hiervoor begrote budget is als gevolg van stijgende (externe) kosten  echter € 14.000 te laag .

1Q Proeftuin West-Brabant West
Vanuit de landelijke ontwikkelingen Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming loopt er binnen de jeugdhulpregio West-Brabant West een proeftuin om te komen tot bouwstenen voor het inrichten van het Toekomstscenario. De proeftuin richt zich op het ontwikkelen van Regionale Veiligheidsteams en de samenwerking met sterke lokale toegangen van de gemeenten. De afgelopen jaren heeft de jeugdhulpregio hiervoor subsidie van de overheid ontvangen. Echter, de subsidie wordt elk jaar minder. De ingezette werkwijze willen we verder gaan implementeren. In de bestuurstafel Sociaal Domein van 11 april 2024 is afgesproken dat elke gemeente zich inspant om hier in 2025 middelen voor te reserveren.
 
1R Dienstverleningsovereenkomst Jeugdzorg
Voor de netwerksamenwerking Jeugd is er een ambtelijk secretaris aangesteld, die vanuit het DVO wordt bekostigd. Vanwege het vertrek van de ambtelijk secretaris van de bestuurstafel en de voorzitter van de managementtafel is gekeken hoe deze rollen in de toekomst ingevuld zouden kunnen worden. Hierbij is gekeken naar de bestuurlijke ambities om de regionale samenwerking nog verder te verstevigen en te verbreden. Voorgesteld wordt om van de ambtelijk secretaris een fulltime functie  te maken voor het Sociaal Domein breed.

1S Gemeenschappelijke Regeling Geweld In Afhankelijkheidsrelaties
Bij de subsidieaanvraag van Veilig Thuis, Safegroup en Meldpunt Crisiszorg is een ophoging van de subsidie gevraagd voor het opvangen van hogere loon- en energiekosten en de stijging van het aantal meldingen. Vanaf 2023 is een bedrag ter beschikking gesteld voor Safegroup (vrouwenopvang). Aanvankelijk zou dit gedekt worden vanuit de extra middelen jeugd. Deze middelen zijn echter vanaf 2026 onvoldoende, daarom worden via de perspectievennota alsnog middelen gevraagd. 

1T Verbouwing Safegroup
De gemeente Breda heeft als centrumgemeente van de GR GIA een bedrag van € 6,7 miljoen beschikbaar gesteld voor het verbouwen van de vrouwenopvang in Breda. De vrouwenopvang is voor heel West-Brabant. De gemeente Breda heeft de andere gemeenten die onder de GR GIA vallen verzocht bij te dragen aan de verbouwing van de vrouwenopvang.

1U Wet Kinderopvang
Het is wettelijk verplicht om inspecties te laten uitvoeren in het kader van de Wet Kinderopvang (Wko) door de GGD. De laatste twee kalenderjaren zijn de uitvoeringskosten hoger uitgevallen dan de begrote kosten. Daarnaast neemt het aantal kinderopvanglocaties de afgelopen jaren toe, wat meer toezichtsuren als resultaat heeft.

1V Cultuureducatie
In het College van 14 mei 2024 is besloten om een subsidie "CmK" (Cultuureducatie met Kwaliteit) aan te vragen om in de gemeente Woensdrecht een impuls aan cultuureducatie te geven.  Hiervoor is vanuit de gemeentelijke begroting jaarlijks € 19.000 nodig.

1W Overheveling verhuur schoolwoning statushouders naar programma 2
De gemeente huurt een schoolwoning van woningcorporatie Stadlander, die wordt verhuurd aan statushouders. Onlangs is er voor de huisvesting van statushouders voor een periode van 2,5 jaar een nieuwe overeenkomst met Stadlander afgesloten. Het budget wordt door middel van een begrotingswijziging overgeheveld naar programma 2 (product 2.1 ruimtelijke ordening en bouwzaken) vanuit product 1.7 (onderwijs).

2A Opvang statushouders vervallen huurinkomsten Molenstraat 9 Ossendrecht
De gemeente huurt twee schoolwoningen van Stadlander. De gemeente verhuurt deze woningen sinds 2016 aan twee grote gezinnen (statushouders). Het is de bedoeling dat de statushouders de woningen op korte termijn gaan verlaten omdat het huurcontract tussen de gemeente en Stadlander afloopt. Eén van de twee gezinnen heeft inmiddels andere woonruimte gevonden en heeft het huurcontract met de gemeente opgezegd. Tot 2026 missen daarom de huurinkomsten van één woning. 

2B Regionaal werkbudget wonen
De gemeente Woensdrecht is met de ondertekening van de Woondeal West-Brabant West een intensievere samenwerking aangegaan met regio gemeenten, lokale woningcorporaties, provincie en het Rijk. Voor de uitvoering van de elf bestuursopdrachten (o.a. regionalisering woonwagenbeleid, flexwonen, regionale woonzorgvisie) is een regionaal werkbudget benodigd. Iedere partij draagt naar rato bij. Van de gemeente Woensdrecht wordt een jaarlijkse bijdrage verwacht van circa € 10.000. 

2C Uitbreiding woonwagenlocaties
Uit het regionaal woonwagen-behoefteonderzoek komt voor de gemeente Woensdrecht een behoefte van circa 34 extra woonwagenstandplaatsen naar voren. In de aankomende tijd zal onderzoek gedaan moeten worden naar hoe deze opgave gerealiseerd kan worden. Hier is onderzoeksbudget voor nodig (voor bijv. projectleiding, aanvullende locatieonderzoeken).  

2D Onderhoud wielerbaan Ossendrecht
Aan de wielerbaan nabij het Zuidwesthoekcollege dient jaarlijks onderhoud uitgevoerd te worden. Dit betreft het onkruidvrij maken van de verharding en het gefaseerd verwijderen van houtige vegetatie en zieke en dode bomen nabij de wielerbaan.

2E Bijdrage vervangingsfonds Visit Brabant
De fietspanelen en wandelpanelen zijn in de hele regio West Brabant  van slechte kwaliteit en deze zullen de komende jaren vervangen moeten worden. Om de kosten per jaar te drukken wordt er jaarlijks een bedrag ingelegd.

2F Budget voor 10 belevingspunten van Brabantse Wal (Geopark Schelde Delta) 
25 Jaar geleden zijn er in samenwerking met Stichting Brabantse Wal 10 belevingspunten gerealiseerd (vooral langs de Wal). Deze zijn na 25 jaar versleten (informatiebord en bank). Onze gemeente is nu onderdeel van Geopark Schelde Delta, wat mede aanleiding geeft om deze belevingspunten te updaten.

2G Realisatie twee kunstgrasvelden ca. sportpark Huijbergen
Het budget voor de realisatie van twee kunstgrasvelden op het sportpark in Huijbergen zijn opgenomen in de (geactualiseerde) grondexploitatie die in mei 2023 door de gemeenteraad is vastgesteld. Accountant Baker Tilly is niet akkoord met de opname van de kosten van de aanleg van de kunstgrasvelden ca. in de grondexploitatie. Het in de grondexploitatie opgenomen investeringsbudget voor de aanleg van de kunstgrasvelden ca. bedraagt € 1.611.861. Dit budget is het netto bedrag na aftrek van de subsidiabele btw-kosten. De afschrijvingslasten van het investeringsbudget bedragen - bij een afschrijvingstermijn van 20 jaar - jaarlijks € 80.600. Een deel van deze afschrijvingslasten wordt gedekt door het toevoegen van de in 2026 voorziene winst van grondexploitatie Bergsestraat aan de reserve ter dekking van kapitaallasten in programma 5. De dekking van bijna € 41.710 vanaf 2026 is in programma 5 opgenomen onder item 5Z Diverse.

2H Kosten verhuur schoolwoning statushouders (overheveling vanuit programma 1)
De gemeente huurt een schoolwoning van woningcorporatie Stadlander, die wordt verhuurd aan statushouders. Onlangs is er voor de huisvesting van statushouders  voor een periode van 2,5 jaar een nieuwe overeenkomst met Stadlander afgesloten. Het budget wordt door middel van een begrotingswijziging overgeheveld naar programma 2 (product 2.1 ruimtelijke ordening en bouwzaken) vanuit product 1.7 (onderwijs).

3A Budgetverschuiving onkruidbestrijding team Wijk- & Dorpsbeheer
Vanuit Programma 5. Bestuurskracht wordt een budget van € 25.000 overgeheveld naar Programma 3. Het extra budget wordt toegevoegd aan het door de raad beschikbaar gestelde budget van € 110.000, met als doel het gewenste onderhoudsniveau van het openbaar gebied te realiseren.

3B Extra budget groenonderhoud in wijken en dorpen
In de piekperiode van vakanties en groeizaam weer is extra onderhoud nodig om de kwaliteit te behalen die door de raad is vastgesteld.

3C Herinrichting Nieuweweg Hoogerheide
De raad heeft een motie aangenomen (6 juli 2023) om de Nieuweweg in Hoogerheide opnieuw in te richten (à la Duinstraat). Hiervoor zijn  geen middelen geprogrammeerd vanuit de diverse beleidsvelden (wegen, riool, openbare verlichting). Voor de de bovengrond (nieuwe materialen) zijn extra middelen nodig (€ 250.000 exclusief omzetbelasting) en voor het riooldeel is € 670.000 benodigd. Dit is echter niet geprogrammeerd en zal dus extra onttrokken moeten worden uit de rioolvoorziening, hetgeen gevolgen heeft voor de rioolheffing. Het voor de reconstructie van de weg benodigde budget wordt in 30 jaar afgeschreven. De jaarlijkse afschrijvingslasten bedragen € 8.400. 

3D Herinrichting Antwerpsestraat Putte
De raad heeft een motie aangenomen (6 juli 2023) om de Antwerpsestraat te Putte opnieuw in te richten (gedeelte Acacialaan - Hooiweide). Hiervoor zijn geen middelen geprogrammeerd vanuit de diverse beleidsvelden (wegen, riool, openbare verlichting). Het riooldeel (€ 1.050.000) zal extra onttrokken moeten worden uit de rioolvoorziening, hetgeen gevolgen heeft voor de rioolheffing. Voor de bovengrond zijn nieuwe materialen nodig, waarvoor vragen we een investeringsbudget van € 450.000 (excl. omzetbelasting) vragen. Het voor de reconstructie van de weg benodigde budget wordt in 30 jaar afgeschreven. De jaarlijkse afschrijvingslasten bedragen € 15.000.  

3E Brug Langeweg Ossendrecht 
De brug op de Langeweg te Ossendrecht is in zeer slechte staat en moet spoedig vervangen worden. In de Programmabegroting 2024 is herstel van de brug reeds vermeld op het investeringsschema, waarbij de werkzaamheden zijn begroot op € 522.600, met een uitvoering in het jaar 2029. Dit bedrag is met € 77.400 geïndexeerd naar een budget van € 600.000 (exclusief omzetbelasting) in verband met stijgende kosten en inflatie. Doordat de urgentie van deze werkzaamheden dusdanig hoog is, moet de uitvoering in 2025 plaatsvinden. Het benodigde budget wordt in 60 jaar afgeschreven. De jaarlijkse afschrijvingslasten van het budget (€ 600.000) bedragen € 10.000.

3F Reconstructie De Blaffert 
In de Programmabegroting 2024 is in uitvoeringsjaar 2025 een budget van € 343.200 (exclusief omzetbelasting) opgenomen voor de reconstructie van De Blaffert. Dit civiele kunstwerk is in zeer slechte staat en om deze te herstellen is naar verwachting € 900.000 nodig. In verband met de hogere urgentie van de brug Langeweg en de beperkte capaciteit van de afdeling, is besloten de reconstructie van De Blaffert in 2026 uit te voeren. Er is voor 2026 een extra budget van € 556.800 (€ 900.000 -/- € 343.200) benodigd. Het voor de reconstructie benodigde budget wordt in 60 jaar afgeschreven. De jaarlijkse afschrijvingslasten van het extra budget (€ 556.800) bedragen € 9.280.

3G    Werkplan Omgevingsdienst (OMWB)
Op 20 februari 2024 heeft het college het werkplan 2024 van de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant vastgesteld. Dit leidt onder andere op dit product structurele mutaties.

3H  Herziening GVVP / Verwerking omgevingsplan
Herziening GVVP heeft betrekking op het beleidsdeel: herformuleren doelstellingen en ambities. De uitvoering zal t.z.t. worden opgenomen in het omgevingsplan.

Deze perspectievennota bevat geen voorstellen met een financieel effect in programma 4.

5A Uitbreiding structurele BOA-capaciteit naar 2 fte
Er wordt een extra BOA aangenomen, waardoor er vanaf 1 januari 2025 twee fulltime BOA's in dienst zijn. Dit vergroot de handhavingscapaciteit van de gemeente.

5B Bijdrage Grenspark Kalmthoutse Heide
De bijdrage aan Grenspark Kalmthoutse Heide wordt verhoogd tot het niveau van de andere deelnemende gemeenten. Dit zorgt voor een eerlijke verdeling van de kosten.

5C Exploitatiebijdrage bezoekerscentrum erevelden
Er wordt structureel bijgedragen aan de exploitatiekosten van het nieuwe bezoekerscentrum voor de militaire erevelden in Brabantse Wal. Deze bijdrage helpt bij het dekken van de jaarlijkse lasten.

5D Budgetverschuiving onkruidbestrijding team Wijk- & Dorpsbeheer
Er wordt € 25.000 van Programma 5 naar Programma 3 verschoven om het onderhoudsniveau van het openbaar gebied te verbeteren. Dit extra budget wordt toegevoegd aan het bestaande budget van € 110.000.

5E Afschrijvingslasten aanschaf oplaadunit elektrisch werkmaterieel team Wijk- & Dorpsbeheer
Voor de duurzaamheid wordt een oplaadunit voor elektrisch werkmaterieel aangeschaft. Dit komt voort uit aanbevelingen en de overstap van brandstof naar elektrisch aangedreven materieel.

5F Vervanging vloerbedekking en bureaus
De versleten vloerbedekking in het gemeentehuis wordt vervangen, samen met 60 werkplekken die niet meer voldoen aan de huidige eisen. Deze vervanging bedraagt € 100.000 voor de vloerbedekking en € 84.000 voor de bureaus, afgeschreven over 10 jaar.

5G Benutten gereserveerd budget voor indexaties
Voor aanvang van de PPN2025-2028 was dit bedrag beschikbaar vanuit het gemeentefonds. De claims voor indexatie in deze Perspectievennota overtreffen het beschikbare bedrag per jaar, dat met deze regel op 0 komt. Het restantbedrag aan opgevoerde indexaties komt ten laste van het begrotingssaldo. Mogelijk geeft de meicirculaire 2024 gemeenten nieuw budget voor het opvangen van loon-en prijsstijgingen.

5H GBI World
De GBI-applicatie, die informatie bevat over openbare ruimtedomeinen, wordt vervangen door een nieuwe versie bij de leverancier. Dit waarborgt de kwaliteit en betrouwbaarheid van de gegevens.

5I Digitale handtekening
Digitale handtekeningen worden ingevoerd om documenten efficiënter te ondertekenen en te bewaren. Dit past ook bij hybride werken.

5J Functioneel beheerder Microsoft Office 365
Er is 0,5 FTE nodig voor het functioneel beheer van Microsoft Office 365 om de efficiëntie en ondersteuning binnen de organisatie te verbeteren. Dit zorgt ervoor dat de tools optimaal worden gebruikt.

5K Servicesysteem en reserveringssysteem vergaderruimten
Een nieuw servicesysteem voor onderhoudsrapportages en een reserveringssysteem voor vergaderruimten is nodig, omdat het huidige systeem verouderd is. Dit zorgt voor efficiënter beheer en betere functionaliteit.

5L Vervangen scanstraat
De huidige scanoplossing wordt vervangen door een SaaS-variant met hogere kosten, omdat de leverancier stopt met de on-premise versie. Dit is essentieel voor documentregistratie.

5M Email-archivering
Een geautomatiseerd systeem voor e-mailarchivering is nodig voor correcte gegevensopslag en naleving van de Wet Open Overheid en de AVG. Dit systeem draagt bij aan een efficiëntere zoekfunctionaliteit.

5N Gegevenscoördinator
Een gegevenscoördinator is nodig om gegevensbeheer te organiseren en te zorgen voor consistente en kwalitatieve data. Voor deze functie is 0,5 FTE nodig.

5O Data-analist
Een data-analist is essentieel voor het analyseren van trends en het ontwikkelen van voorspellende modellen. Hij/zij zorgt voor de infrastructuur voor gegevensverzameling en -verwerking, adviseert teams en maakt dashboards om betere beslissingen te nemen. Er is behoefte aan uitbreiding van de formatie van 0,75 FTE naar 1 FTE.

5P iBurgerzaken
Om de dienstverlening en bedrijfsvoering verder te verbeteren, moeten nieuwe structurele diensten van de leverancier van de iBurgerzaken-applicatie worden afgenomen. Dit helpt de gemeente om de applicatie optimaal te benutten.

5Q Beveiligingsmaatregelen ICT
Vanwege groeiende cyberdreigingen en nieuwe EU-richtlijnen worden de ICT-beveiligingsmaatregelen binnen het Equalit-samenwerkingsverband  voortdurend geactualiseerd. Dit beschermt de gemeentelijke informatie tegen cyberaanvallen.

5R Nieuwe aanbieder Intranet
De huidige aanbieder heeft aangegeven te stoppen met de dienstverlening. De organisatie stapt over op de Workplace365-oplossing voor een toekomstbestendig intranet. De structurele meerkosten van de overstap bedragen € 13.000.

5S Raadsvoorstel Verbonden Partijen
In het raadsvoorstel Begrotingen 2025 en jaarrekeningen 2023 Gemeenschappelijke Regelingen (Raad 13 juni 2024) is het effect van de Begrotingen 2025 e.v. van de verbonden partijen op onze meerjarenbegroting weergegeven. Zoals gebruikelijk wordt in de perspectievennota al rekening gehouden met dit effect.