Programma 1. Sociaal Domein

In onderstaande tabel betreffen de kolommen 1 tot en met 4 de cijfers zoals op 2 april 2024 geregistreerd in het financiële pakket. Kolom 5 betreft een prognose welke niet uit het financiële pakket komt, maar gebaseerd is op verwachtingen. 

Totaaloverzicht per product
Product	Bedrag Begroot op 2 april 2024	Bedrag Werkelijk	Bedrag rechten en verplichtingen	Stand per 2 april 2024	Prognose afwijking van de begroting
1.1 Sociale veerkracht	€ -2.286.792	€ -1.900.957	€ -306.626	€ 79.209	€ 87.000
1.2 Integrale Toegang Sociaal Domein	€ -217.560	€ -25.122	€ -92.260	€ 100.178	€ -
1.3 Werk en inkomen	€ -3.605.755	€ 3.711.777	€ -7.233.502	€ 84.030	€ -129.000
1.4 Maatschappelijke ondersteuning	€ -8.048.849	€ -2.321.596	€ -6.149.950	€ -422.697	€ -373.000
1.5 Zorg voor Jeugd en Sociale Veiligheid	€ -6.549.822	€ -2.333.831	€ -5.073.653	€ -857.662	€ -860.000
1.6 Gezondheid en Sport	€ -1.367.731	€ -573.831	€ -744.125	€ 49.775	€ 41.000
1.7 Onderwijs	€ -2.255.093	€ -622.324	€ -1.350.980	€ 281.790	€ 100.000
Totaal	€ -24.331.602	€ -4.065.883	€ -20.951.096	€ -685.377	€ -1.134.000

De eindejaarprognose voor het product Sociale Veerkracht is naar huidige verwachting een overschot van € 87.000.

De post aktiekaarten laat een overschot zien van € 50.000. Van dit bedrag wordt € 17.000 product 1.5 Zorg voor Jeugd en Sociale Veiligheid overgeheveld ter compensatie van het tekort op de Wijk GGD'er. De rest van het bedrag (€ 33.000) blijft beschikbaar voor nieuwe aanvragen aktiekaarten in 2024. 
De bijdrage aan ZuidWestTV  is dubbel opgenomen in de begroting. Dit bedrag (€ 13.000) zal daarom ook naar product 1.5 Zorg voor Jeugd en Sociale Veiligheid worden overgeheveld ter compensatie van het tekort op de Wijk GGD'er.

Op het budget voor subsidies is nog een bedrag van € 24.000 beschikbaar voor nieuwe aanvragen. 

De eindejaarsprognose voor het product Integrale toegang Sociaal Domein is naar huidige verwachting nihil.

In 2023 zijn we begonnen met de uitrol van de opgave VraagWijzer. Hiervoor is een deel van het budget Integrale Toegang al ingezet. Het resterende deel is overgeheveld naar 2024 voor de verdere implementatie van deze opgave. Hoeveel budget we in 2024 nodig gaan hebben is nog niet duidelijk. Het is daarom nog niet aan te geven waar we eind van het jaar op uit gaan komen. 

De eindejaarsprognose voor het product Werk en inkomen is naar huidige verwachting een tekort van € 129.000. De volgende kostenposten liggen hier aan ten grondslag:

• Vanwege systeemproblemen bij de ISD hebben we nog geen inzicht in de uitvoeringskosten van de posten BUIG, Bijzondere Bijstand en Participatie over het eerste kwartaal. Omdat we nog geen zicht hebben op de uitgaven, gaan we uit van de begrote budgetten. De posten staan wel onder druk door groei van het bijstandsbestand en door het plaatsen van statushouders.
  
  
• De middelen die we vanuit het Rijk ontvangen voor de Wet Sociale Werkvoorzieningen (WSW) worden volledig afgedragen aan de ISD/WVS. De ontvangsten zijn verantwoord onder product 5.5 Financiën, de wijziging in de uitgaven was echter nog niet verwerkt in product 1.3. Hierdoor ontstond op het budget Sociale Werkplaatsen een (boekhoudkundig) tekort van € 167.000. Met deze kwartaalrapportage wordt dit hersteld.
  
  
• De prognose voor de post Inburgering Nieuwkomers is een overschot van € 30.000 na verrekening met de post Intergemeentelijke Sociale Dienst waar uitvoeringskosten inburgering op zijn geboekt. 
  
  
• Voor de post Minimabeleid is de prognose € 8.000, waarbij nog veel uitgaven onzeker zijn vanwege het moment in het jaar en het feit dat doorbelastingen en het inzicht vanuit de ISD nog niet zijn ontvangen.
  
  
• De schuldhulpverlening wordt dit jaar opnieuw aanbesteed. De financiële uitkomsten zijn op dit moment nog onzeker. Daarom gaan we er vooralsnog van uit dat het budget Schuldhulp volledig benut wordt in 2024.

De eindejaarsprognose voor het product Maatschappelijke ondersteuning is naar huidige verwachting een tekort van € 373.000.

Om tot een eerste schatting van de verwachte eindprognose voor product 1.4 te komen, is als methodiek gehanteerd om de ontwikkelingen in cliëntaantallen van de afgelopen 12 maanden als trend door te trekken voor geheel 2024. De prognose is dus tot stand gekomen op basis van een actuele, maar relatief korte periode, waarin we tevens een hogere stijging in aantallen zien dan gemiddeld over de afgelopen jaren is waargenomen. Uitgaande van deze methodiek, betekent dit een verwacht tekort van € 373.000. Omdat het een prognose betreft op basis van trends, wordt de kostenontwikkeling door het jaar heen nauwkeurig gemonitord. 

WMO begeleiding 
Op basis van bovengenoemde rekenmethodiek, wordt een tekort verwacht van € 348.000 op Wmo Begeleiding (BG). Wanneer deze methodiek wordt toegepast met de ontwikkeling in cliëntaantallen over langere periode (1-1-2022 t/m 1-2-2024) als uitgangspunt, zou dit echter leiden tot een tekort van € 32.000 in plaats van € 348.000. Dit laat zien in welke mate de ontwikkeling in cliëntaantallen van invloed is op de verwachte eindprognose. We zullen dit dan ook blijven monitoren en zo nodig volgt een voorstel voor de begroting in één van de komende kwartaalrapportages.

WMO hulpmiddelen, vervoer en woonvoorzieningen 
Het verwachte tekort à € 59.000 ontstaat op Woningaanpassingen. Het gaat hier om incidentele maar vaak prijzige maatwerkvoorzieningen.  

Wet Maatschappelijke Ondersteuning 
De verwachte overschrijding van € 20.000 ontstaat door een stijging van de kosten contractmanagement, door een incidentele uitgave voor de doorontwikkeling van Wmo toezicht en extra ondersteuning vanuit het Inkoopbureau t.b.v. de aanbesteding Wmo maatwerkvoorzieningen HO en BG. Daarnaast door een betaling van een factuur (aanvullende kosten Cliëntervaringsonderzoek) die is geboekt op 2024, terwijl het 2023 betreft.

WMO huishoudelijke ondersteuning 
In tegenstelling tot Wmo Begeleiding, wordt voor Wmo Huishoudelijke Ondersteuning (HO) een overschot verwacht van € 38.000. Er is nog altijd sprake van een stijging in cliëntaantallen, wat inherent is aan onze gemeente gezien de hoge mate van vergrijzing. Echter wordt – op dit moment – verwacht dat deze stijging minder sterk is dan waarmee rekening is gehouden in de begroting. 

Eigen bijdragen WMO
Er wordt een overschot van € 34.000 verwacht op de eigen bijdragen Wmo. Dit is te verklaren door het feit dat een stijging in cliëntaantallen wordt verwacht, waardoor ook sprake is van een stijging in eigen bijdragen.

Het restant van het verwachte tekort ontstaat op budgetten Medisch Advies WMO (€ 10.000) en WMO BGG Vervoer (€ 8.000).

 De eindejaarsprognose voor het product Zorg voor Jeugd en Sociale Veiligheid is naar huidige verwachting een tekort van € 860.000.

Dit tekort wordt voornamelijk veroorzaakt door de inzet van de niet vrij toegankelijke zorg en de landelijke transitie arrangementen. We zien dat jeugdigen vaker zwaardere zorg nodig hebben en ook langer in zorg blijven. Dit verklaart voor een deel de hogere kosten. 

In de eindejaarsprognose wordt rekening gehouden dat er nog een aantal arrangementen van de duurste vormen van zorg worden afgegeven naast de al lopende zorgarrangementen. Denk hierbij aan hoogcomplexe zorgarrangementen, woonzorg en JeugdzorgPlus. Dit komt neer op een tekort van € 570.000, dat nu meegenomen is in de eindejaarsprognose, waarvan we nog niet weten of dit bedrag ook  daadwerkelijk nodig is. Bij de tweede kwartaalrapportage zal dit waar nodig bijgesteld worden.

Daarnaast is een zorgaanbieder niet meer regionaal gecontracteerd, waardoor deze onder de landelijke transitie arrangement komt te vallen. Wat hiervan de financiële gevolgen zijn, is nog niet bekend. Hiervan is een schatting gemaakt in de eindejaarsprognose voor een tekort van € 190.000.

Als gevolg van de indexatie van de tarieven van de jeugdprofessionals ontstaat een tekort van € 70.000 op het begrote budget. Dit tekort zal middels een begrotingswijziging, die bij deze rapportage hoort, aangevuld worden uit de stelpost voor prijsstijgingen (product 5.8 Overhead).

De verhoging van de tarieven voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering geven tot nu toe nog geen aanleiding om het budget in de begroting bij te stellen. 

Voor Sociale Veiligheid hebben we gezien dat we een niet correcte berekening hebben gemaakt voor het structureel maken van de functie Wijk-GGD. Voor het jaar 2024 worden vanuit de product 1.1 Sociale Veerkracht € 30.000 overgeheveld naar Sociale Veiligheid om het tekort van € 30.000 voor 2024 te dekken. Structurele dekking wordt meegenomen in de perspectievennota 2025.

Ingeboekte besparing Jeugdzorg
In de Perspectievennota 2024-2027 is voor 2024 een besparing van € 500.000 op jeugdzorg ingeboekt (onderdeel 1G in de betreffende Perspectievennota). 

"[...]Met de Hervormingsagenda Jeugd heeft het Rijk voorgesteld gemeenten te compenseren voor hogere lasten in de Jeugdzorg langs twee sporen: aan de ene kant krijgen gemeenten via het gemeentefonds een hogere uitkering voor de jaren 2024 en 2025. Voor 2026 en 2027 is deze bijdrage lager. Anderzijds heeft het Rijk gemeenten toegezegd dat de maatregelen uit de Hervormingsagenda gaan leiden tot een lastenverlaging in deze jaren. Daarom heeft Rijk hierop alvast voorgesorteerd door de uitkering via het gemeentefonds voor deze jaren te verlagen. Om deze verlaging budgetneutraal te kunnen opvangen in onze begroting zal het Rijk deze belofte derhalve waar moeten maken zodat er ook daadwerkelijk minder kosten voor gemeenten zijn in deze jaren."

Bron: Gemeente Woensdrecht - Perspectievennota 2024-2027

Gecorrigeerd voor deze ingeboekte besparing is het tekort op product 1.5 in de prognose dus € 360.000. Het moge duidelijk zijn dat de ambitie van het Rijk thans nog niet leidt tot lagere lasten in de prognoses van de Gemeente Woensdrecht. Wellicht gebeurt dit in de loop van het jaar alsnog, maar mede gezien de demissionaire status van het kabinet dat deze ambities heeft geformuleerd, kiezen we ervoor het totale tekort te laten zien en nog geen rekening te houden met een eventuele verrekening vanuit het rijk.  Kortom: Als het Rijk zijn belofte nakomt is het tekort op Jeugd niet € 860.000 maar € 360.000.

De eindejaarsprognose voor het product Gezondheid en Sport toont een overschot van € 41.000.

Dit heeft te maken met een overschot van € 62.000 op het budget leefstijlakkoord Sport, specifiek de buurtsportcoaches. Een deel van de kosten krijgen we vergoed vanuit het Rijk en een deel betalen we zelf middels cofinanciering. We weten op dit moment niet of we het resterende bedrag nog gaan inzetten dit jaar. 

Op jeugdgezondheidszorg maatwerk zien we een tekort van € 3.000. Dit heeft te maken met de plustaken die we afnemen bij TWB (Thuiszorg West-Brabant). Hiervoor wordt jaarlijks een inschatting van de kosten gemaakt. De daadwerkelijke kosten kunnen hoger of lager uitvallen, afhankelijk van de afname.

Op de subsidiëring gezondheidszorg verwachten we een tekort van € 18.000. Dit heeft te maken met het feit dat we dit jaar, net als in 2023, meer inspecties verwachten op de kinderopvanglocaties in onze gemeente. 

Binnen het product Gezondheid en Sport worden tot nu toe de inspectiekosten WKO (wet kinderopvang) begroot.  Deze middelen worden overgeheveld naar product 1.7 Onderwijs.

De eindejaarsprognose voor het product Onderwijs is naar huidige verwachting een overschot van € 100.000.

De verklaring van dit overschot is dat de benodigde uitgaven aan leerlingenvervoer in 2024, op basis van de huidige prognoses, minder groot lijken te zijn dan de begrote uitgaven. De kosten van leerlingenvervoer fluctueren echter en kunnen derhalve gedurende 2024 nog verder stijgen. In de tweede en derde kwartaalrapportage zal een beter beeld over de definitieve uitgaven (en het tekort/overschot) in beeld gebracht kunnen worden. 

Op de posten onderwijshuisvesting is op dit moment nog niet duidelijk of er aan het einde van 2024 sprake is van een overschot of een tekort. Deze budgetten worden gemonitord en meer informatie zal ten tijde van de tweede kwartaalrapportage beschikbaar zijn.

Door middel van een begrotingswijziging die bij deze rapportage hoort, worden de kosten voor inspecties WKO (wet kinderopvang) voortaan verantwoord binnen dit product (voorheen 1.6 Gezondheid en Sport).

De gemeente huurde van woningcorporatie Stadlander een schoolwoning voor kinderopvang. Inmiddels is de opvang verhuisd naar een ander locatie, maar de gemeente huurt deze locatie nog steeds en verhuurt deze aan statushouders. Het budget wordt daarom overgeheveld worden naar product 2.1 ruimtelijke ordening en bouwzaken (huisvesting statushouders).