Naast belastingen heft de gemeente rechten (leges) voor individuele dienstverlening aan haar inwoners. De tarieven van de rechten dienen zodanig vastgesteld te worden dat de opbrengsten de kosten van het verlenen van de dienst niet overschrijden. De opbrengst van deze zogeheten gebonden heffingen dient alleen ter compensatie van de kosten die de gemeente voor de betreffende dienstverlening maakt. Ook dient er rekening gehouden te worden met van rijkswege gestelde maximumtarieven, zoals bijvoorbeeld voor reisdocumenten en rijbewijzen. Het voorziene kostendekkingspercentage bij de leges is wettelijk gelimiteerd op 100%.
De legesverordening is naar aard van de dienstverlening ingedeeld in drie hoofdstukken:
- Hoofdstuk 1 Algemene dienstverlening;
- Hoofdstuk 2 Dienstverlening en besluiten in het kader van de omgevingswet;
- Hoofdstuk 3 Dienstverlening waarop de dienstenrichtlijn van toepassing is.
Het komt voor dat bepaalde onderdelen van de legesverordening een hogere opbrengst realiseren dan de daaraan toegerekende kosten, terwijl bij een ander onderdeel geen 100%-kostenverhaal mogelijk blijkt te zijn. Binnen hoofdstuk 1 en 2 is kruissubsidiëring toegestaan, zodat een eventueel dekkingstekort van de ene paragraaf gecompenseerd kan worden door een hoger dekkingspercentage van een andere paragraaf in deze hoofdstukken. Bij hoofdstuk 3 is alleen binnen het hoofdstuk kruissubsidiëring per paragraaf toegestaan. Het streven is een volledige kostendekking te realiseren en voor zover nodig daartoe kruissubsidiëring toe te passen.
Hierna is een overzicht opgenomen van de gerealiseerde baten en lasten voor 2023 met bijbehorende percentages van de kostendekking per paragraaf. Binnen hoofdstuk 1 en hoofdstuk 2 wordt kruissubsidiëring tussen de paragrafen toegepast. De mate van kostendekking blijkt uit het overzicht. Niet vermelde paragrafen zijn 'gereserveerde' paragrafen. De tarieven voor 2023 zijn gebaseerd op de tarieven 2022 aangepast met een inflatiecorrectie van +8,55% (bron: CBS). De tarieven voor reisdocumenten, rijbewijzen, verklaring omtrent het gedrag en kansspelen zijn aangepast overeenkomstig door het Rijk vastgestelde tarieven. In de lasten bevinden zich de directe kosten die verbonden zijn aan de betreffende leges, de loonkosten en opslagpercentage overhead op de personeelskosten (voor 2023 66%).
In 2023 zijn de totale baten lager dan in de begroting was voorzien. Bij algemene dienstverlening zijn er meer reisdocumenten en Nederlandse identiteitskaarten uitgegeven. Daarnaast was er sprake van meer in behandeling genomen meldingen met betrekking tot ondergrondse infrastructuren (deze worden verantwoord bijzonder wetten). Bij dienstverlening vallend onder omgevingsvergunning zijn er minder vergunningen afgegeven voor bouwactiviteiten. Alleen de opbrengsten waar legesverordening 2023 van toepassing was, zijn hier meegenomen. Leges zijn verschuldigd op het moment dat een aanvraag om omgevingsvergunning in behandeling wordt genomen. Het kan dus zo zijn dat een aanvraag in het jaar 2022 in behandeling is genomen en in het jaar 2023 bij afhandeling wordt gefactureerd. De legesverordening 2022 is hier van toepassing en de opbrengsten zijn dan ook niet in onderstaande tabel opgenomen. Bij dienstverlening waarop de dienstenrichtlijn van toepassing is, zijn er meer horecavergunningen aangevraagd. De totale lasten zijn lager dan in de begroting was voorzien. Bij algemene dienstverlening heeft de hogere uitgiften van reisdocumenten en Nederlandse identiteitskaarten tot meer kosten geleid. Hetzelfde geldt voor hogere kosten aan ondergrondse infrastructuren. Bij dienstverlening vallend onder omgevingsvergunning heeft het vooral te maken met het feit dat er sprake was van minder reguliere bouw. De totale kostendekkendheid komt uit op 98%, wat 5% hoger is dan voorzien. Voor hoofdstuk 1 is de gerealiseerde kostendekkendheid hoger dan hetgeen was voorzien. Voor hoofdstuk 2 is een hogere kostendekkendheid gerealiseerd dan voorzien, dit door de hogere opbrengsten van de verschuldigde leges voor bouwvergunningen. Voor hoofdstuk 3 is een hogere kostendekkendheid gerealiseerd dan voorzien door meer verstrekte horecavergunningen. Er is bewust voor gekozen om de kostendekkendheid op dit onderdeel laag te houden.
In volgend overzicht zijn de baten en de lasten en de mate van kostendekkendheid van de leges 2023 opgenomen.
