Samenvatting

Gebaseerd op de programmabegroting 2021 legt het college met deze jaarstukken 2021 verantwoording af over realisatie van de gestelde doelen en financiële kaders binnen de vijf programma's en hun producten. Op programmaniveau beschrijven we de stand van zaken per 31 december 2021 en verantwoorden we de daarmee samenhangende totale baten en lasten. Op productniveau laten we zien welke resultaten we daarvoor hebben gerealiseerd, wat we hebben gedaan en welke middelen we daarvoor hebben ingezet.

Op grond van de regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 24 maart 2016 tot vaststelling van de beleidsindicatoren die door gemeenten in de programma’s en programmaverantwoording worden opgenomen, geven wij u aan het eind van ieder programma inzicht in de verplichte indicatoren. 

Net als in 2020 is dit jaar gekozen voor een extra Paragraaf 9 Corona. De coronacrisis leidt tot effecten die in alle programma's en paragrafen beschreven worden. Het is echter moeilijk om vanuit alle programma's en paragrafen het financiële totaalbeeld te overzien. Met het toevoegen van een extra paragraaf hopen we extra overzicht te verschaffen. 

Onderstaand treft u een samenvatting per programma aan waarin de belangrijkste ontwikkelingen worden benoemd. Vervolgens geven we een toelichting op het exploitatieresultaat.

Inwoners op een zo volwaardig mogelijke manier deel laten nemen is ook in 2021 een van de belangrijkste pijlers geweest in het Sociaal Domein. Om dit te bereiken hebben we op veel gebieden ingezet.

In het kader van toegankelijkheid is samen met onze partners één loket gerealiseerd in het gemeentehuis van waaruit onze inwoners geholpen worden. Hierbij is extra aandacht besteed aan de communicatie zodat inwoners weten waar ze met (inhoudelijke) vragen (fysiek) terecht kunnen.

We hebben werk gemaakt van vroegsignalering en preventie en hebben ruim 40 contracten met partijen getekend om het informatienetwerk te vergroten als het gaat om gegevens van betaalachterstanden om zodoende vroegsignalering en preventie extra impulsen te geven.

De ISD is onderdeel gaan uitmaken van de integrale toegang samen met de jobcoach van de voormalige Stichting Samenwerking. Tevens is er maandelijks een spreekuur samen het werkcentrum en het grensinformatiepunt. Hierdoor kunnen klanten terecht in Woensdrecht en hoeven zij voor afspraken met klantmanagers (van de ISD) niet langer naar Bergen op Zoom. Daarnaast is de samenwerking met onderwijs, ondernemers en overheden verstrekt. Door deze ontwikkelingen kunnen we klanten sneller, beter en duurzamer ondersteunen.

We hebben ingezet op het vergroten van de bekendheid van de regelingen voor de minima. Het gebruik van de regeling is hierdoor toegenomen. “Iedereen doet mee.” Per 2021 voldoen wij aan de wettelijke taken zoals beschreven in de nieuwe Wet Inburgering 2021. Participatie en inburgering worden hierbij integraal opgepakt in samenhang met andere beleidsvelden zoals Wmo en Jeugd.

Met het uitgangspunt dat het aanbod van zorg en ondersteuning aansluit op de behoeften van onze inwoners – zodat zij zo volwaardig mogelijk deelnemen aan de samenleving en zo veel mogelijk binnen de eigen leefomgeving – is samen met andere gemeenten ingezet op de doorontwikkeling van het huidige ondersteuningsaanbod. Hiermee werken we aan een effectievere en efficiëntere Wmo in samenwerking met onze zorgpartners. In het kader van zorg en ondersteuning moedigen we maatschappelijke initiatieven aan. 

In 2021 hebben we ons voorbereid op de indicatiestelling “Beschermd wonen”. Vanaf 2022 moeten gemeenten die indicatiestelling zelf verzorgen. Tot en met 2021 gebeurde dit vanuit Bergen op Zoom als centrumgemeente.

De samenwerking tussen partijen in de lichte jeugdzorg hebben we in 2021 verstevigd. Op het gebied van complexe jeugdzorg heeft dit eerder tot positieve resultaten geleid. Bij dit alles zetten wij in op het vroegtijdig in beeld hebben van de ondersteuningsvraag om hiermee de inzet van zwaardere zorg te voorkomen. Dit doen we samen met partners. Uitgangspunt blijft dat we ernaar blijven streven dat de regie over jeugdzorg bij de jeugdigen en de ouders zelf blijft. Zij worden hierin ondersteund door onze jeugdprofessionals.

Samen met partners hebben we veel inzet gepleegd om de gezondheid van onze inwoners te beschermen, bewaken en verbeteren. Ondanks corona zijn diverse activiteiten georganiseerd, gericht op de bevordering van de psychische gezondheid (waaronder preventie van depressie en eenzaamheid). Ook zijn activiteiten opgezet ter bevordering van een gezonde leefstijl en vitaliteit.

De prioriteiten in het onderwijsveld hebben zich voornamelijk gericht op het voorkomen van leerachterstanden als gevolg van corona. Diverse activiteiten zijn opgezet om uitval in het onderwijs te voorkomen, dan wel dat na uitval wordt geholpen om zo snel mogelijk terug in het schoolritme te komen.

Jongeren zijn ondersteund in het behalen van startkwalificaties om hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Hiermee willen we achterstanden en kansenongelijkheid voorkomen. Vanuit het Integraal Huisvestingsplan (IHP) zijn projecten opgepakt/voortgezet die moeten leiden tot nieuwbouw, vernieuwbouw en/of verbetering van de onderwijs huisvesting.

In 2021 is door de gemeentelijke organisatie verder gewerkt aan de implementatie van de Omgevingswet. Diverse deelprocessen in het kader van het werken met de omgevingswet zijn omschreven en de omgevingsvisie is in concept voorbereid. Initiatieven worden beoordeeld in de Omgevingstafel, waar integraal advies gegeven wordt over de wenselijk- en haalbaarheid van deze initiatieven. 

Naast de voorbereidingen van de omgevingswet zijn er tal van ruimtelijke initiatieven in procedure gebracht en afgerond. Denk hierbij aan het woonzorgcomplex van TanteLouise aan de Raadhuisstraat, maar ook de plannen voor het voormalig gemeentehuis in Huijbergen en Glatt-terrein en Sneekhout in Putte. 

De woningbouwplanning is geactualiseerd, waarbij de komende 5 jaar een impuls gegeven wordt aan de woningbouwproductie in de verschillende kernen. Er zijn hogere opbrengsten gerealiseerd uit verkoop van reststroken. De opbrengsten uit grondcomplexen zijn lager dan geraamd als gevolg van hogere kosten voor woon en bouwrijp maken van gronden in de Noordrand in Ossendrecht en een uitgestelde verkoop van 1 kavel in dit plan.

Als gevolg van de coronacrisis zien we dat diverse (wieler-)evenementen afgelast zijn. De sluitingsprijs Putte, de GP Adrie van der Poel, de Roparun en de ijsbaan in Hoogerheide zijn in 2021 bijvoorbeeld niet georganiseerd. Ook voor de uitvoering van het sportakkoord hebben door Corona geen activiteiten kunnen plaatsvinden. Gelukkig heeft de wielerzomer Woensdrecht wel doorgang gehad evenals een prachtige aankomst van de derde etappe van de Benelux-tour. Woensdrecht heeft zich hiermee weer goed op de kaart gezet. 

Ten slotte zijn in afwachting van de vaststelling van het MJOP buitensportaccommodaties een aantal investeringen uitgesteld. Deze worden vanaf 2022 alsnog gerealiseerd.

Wij geven succesvol invulling aan de ambities en doelstellingen die zijn geformuleerd in de Regionale Energie Strategie. Met de vergunning van 4 zonneparken en 2 windmolens voldoen wij ruimschoots aan de doelstellingen voor onze gemeente in de RES. Bij ingebruikname van de zonneparken en windmolens zal een afdracht plaatsvinden in het gemeentelijk duurzaamheidsfonds. Voor de besteding van deze fondsen dienen nog kaders vastgesteld te worden. De wens is om deze in te zetten om o.a. de doelstellingen en ambities uit de RES vorm te geven.

Ook is volop gewerkt aan het opstellen van de warmtevisie waarmee in beeld gebracht is hoe in Woensdrecht we stapsgewijs de woningen van het gas af kunnen halen. Woningeigenaren zijn middels energievouchers gestimuleerd om kleine energiebesparende maatregelen te kunnen doorvoeren. Woensdrecht zet hiermee weer goede stappen om steeds duurzamer te worden.

Om het veranderende klimaat beter het hoofd te kunnen bieden is er de klimaatstresstest en de regionale en lokale klimaatdialoog zijn uitgevoerd. Eveneens is een regionale strategie en bijbehorende uitvoeringsagenda opgesteld. De lokale uitvoeringsagenda klimaatadaptatie word voorbereid. In mei 2021 is de Groene Agenda 2021-2025 vastgesteld, zijnde het groene beleidskader voor de komende jaren. De onderhoudsniveaus c.q. kwaliteitsniveaus zijn hierin vastgelegd. De Groene Agenda bestaat uit een visie en beleidsuitgangspunten zowel als uit een concreet bomen- c.q. kapbeleid. De focus binnen dit plan ligt op biodiversiteit, duurzaamheid en klimaatbestendigheid. 

Het beheer van het openbaar gebied was in 2021 goed op orde. Onkruidbestrijding, het maaien en boombeheer wordt door de eigen organisatie gedaan. De wijkteams zetten zich met inbreng vanuit de WVS in om het groen in de gemeente te onderhouden. De nieuwe zoutloods is opgeleverd. Hiermee is een up-to-date voorziening gerealiseerd waarmee de organisatie weer uitgerust is om bij vorst de gladheid op wegen te bestrijden. 

Er is een subsidie ontvangen om een visie te maken op de ontwikkeling van het religieus erfgoed in de gemeente. Deze middelen worden gecombineerd ingezet om een totale erfgoedvisie voor de gemeente Woensdrecht te maken. 

Op 2 december 2021 heeft de gemeenteraad het Meerjarenonderhoudsplan vastgesteld en de middelen voor de uitvoering ervan beschikbaar gesteld. Hiermee is gezorgd dat ook de komende jaren het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen gewaarborgd is. 

Door corona zijn de gemeentelijke gebouwen en MFC's door de maatregelen tijdelijk gesloten geweest. De gesprekken met de beheerders van de Multifunctionele Centra (MFC) zijn gevoerd. Hierbij is uitvoerig stilgestaan bij de impact van de effecten van de coronacrisis. De gemeente heeft in overleg met de beheerders en het bestuur voor passende en ondersteunende maatregelen gezorgd. 

Wegens het coronavirus hebben er in 2021 beperkt bedrijfsbezoeken plaatsgevonden. In de periode dat er heropening van detailhandel/horeca plaatsvond, zijn er bezoeken gebracht. Het ondernemersspreekuur heeft in 2021 door de beperkingen in verband met Corona niet plaatsgevonden. Ondernemers is wel de mogelijkheid geboden om een afspraak te maken voor een gesprek.

We zijn in 2021 begonnen met de evaluatie van 'StartToGrow' en zullen deze in 2022 verder afronden. Wij onderzoeken de effectiviteit in relatie tot andere netwerken en bevragen deze netwerken in het kader van samenwerking en ondernemersondersteuning.

In het kader van Veerkrachtig Bestuur is gewerkt aan een gezamenlijk bod van de Brabantse Wal-gemeenten voor een gezamenlijk bedrijventerrein langs A4-corridor. (Reinierpolder III). Het kader hiervoor is gelegen in de Notitie Strategische Uitgangspunten Bedrijventerreinen Brabantse Wal. Eind 2021 is een voorlopige versie opgeleverd. In 2022 zal bij de provincie definitieve besluitvorming plaatsvinden. Tevens is in dit bod de uitbreiding van Driehoeven-III genoemd.

Het voorwerk voor de herijking van de detailhandelsvisie, de visie bedrijventerreinen en de economische visie is gedaan. Vanwege de integraliteit is besloten deze drie visies samen te brengen in één economische visie. Deze wordt na de vorming van een nieuw college herschreven. Alhoewel corona veel beperkingen heeft gelegd om elkaar te ontmoeten is er meermaals overleg geweest met winkeliersverenigingen, bedrijvenvereniging Zuidwesthoek en ZLTO. De input uit deze gesprekken zal ook meegenomen worden in de economische visie.

Om de afvalstoffenverwerking in 2021 kostendekkend te houden is het vast tarief met 25 euro omhoog gegaan ten opzichte van 2020. We zien dat in het resultaat we ook daadwerkelijk kostendekkend gewerkt hebben. Daarbij moet wel aangetekend worden dat een eenmalig bedrag van € 100.000 gedekt is uit coronamiddelen, omdat door de lockdowns een stijging van het afvalaanbod bij de milieustraat plaatsgevonden heeft. We gaan ervan uit dat dit effect in 2022 niet meer aan de orde is. 

In 2021 zijn in de verschillende kernen afvalbakken geplaatst die het mogelijk maken gescheiden afval in te zamelen op straat. In samenwerking met Saver is ook actief aandacht besteed aan de communicatie om inwoners te stimuleren om beter te scheiden. Naast de verschillende pilots op het gebied van afvalscheiding (o.a. GFT-E acties en GFT-E bij hoogbouw) is ook specifiek op lokale lagere scholen het bewustzijn vergroot door afvalscheiding te stimuleren.

De coronacrisis heeft de vliegtuigindustrie hard geraakt. Desondanks zijn er wel ontwikkelingen geweest en hebben er meerder contacten plaatsgevonden met de betrokken partners op Aviolanda. Er is een alumni-onderzoek gedaan bij oud-leerlingen van de luchtvaartschool en een human capital roadmap gemaakt. Ook is een samenwerking tussen ACRATS en Curio tot stand gekomen om stageplekken voor leerlingen te realiseren gericht op composietenonderhoud. Rond het Dutch Drone Centre wordt steeds meer samenwerking gezocht tussen diverse onderwijsinstellingen en bedrijfsleven.

De invloed van de coronapandemie is in programma 5 merkbaar. Mensen en middelen zijn, waar nodig, in eerste instantie ingezet voor de crisis. Het programma handhaving en onze dienstverlening aan inwoners zijn aangepast, het programma ‘Welkom in Woensdrecht’ is na uitstel weer opgepakt, ook werkbezoeken moesten noodgedwongen worden afgezegd/uitgesteld. Op het gebied van personeel en organisatie hebben we moeten schakelen, omdat we te maken kregen met een hoog ziekteverzuim en met mensen die op afstand werken, waardoor we prioriteiten moesten stellen. We hebben steeds kritisch gekeken of/hoe capaciteit, vervangen moest worden om noodzakelijke reguliere taken door te laten gaan.

We constateren in deze jaarrekening dat de meeste van de geplande doelen zijn behaald. Op het gebied van openbare orde en veiligheid zijn de geplande activiteiten voor bijvoorbeeld het verhogen van de meldingsbereidheid, buurtpreventie en bestuurlijke weerbaarheid doorgegaan. Digitale dienstverlening is uitgebreid en de BWI is ingehuisd. Ook de activiteiten en doelen in het kader van P&C zijn uitgevoerd/behaald. Op het gebied van informatie- en datamanagement, kwaliteiten van (verwerking van) informatie, digitalisering en privacy hebben we aan de verwachtingen voldaan. Nieuwe wetgeving is geïmplementeerd en onze juristen werken samen aan kwaliteitsverbetering.

We hebben de communicatie over corona aan raad, inwoners en organisatie geïntensiveerd en (technische) maatregelen getroffen, zodat het werk door kon gaan. Daarbij hebben we ervoor gezorgd dat we ons over uitgaven van de extra ontvangen budgetten voor de coronacrisis kunnen verantwoorden. Verwachte tegenvallende inkomsten voor belastingen en leges zijn deels gecompenseerd.

Financieel perspectief

De verschillenanalyse van het saldo van gerealiseerde baten en lasten laat zien dat alle programma's een verschil ten opzichte van de begroting laten zien dat groter is dan € 25.000. Op grond van art. 4.7 van de financiële verordening gemeente Woensdrecht 2019 verwijzen wij u naar de programmaverantwoording, waar deze afwijkingen per product ten opzichte van de (geactualiseerde) begroting 202 nader zijn toegelicht.

Overlopende en af te sluiten investeringskredieten

In het onderdeel 'Jaarrekening' wordt in het kredietoverzicht de voortgang van de toegekende investeringskredieten per programma inzichtelijk gemaakt. Per ultimo 202 (kolom 'Resteert') wordt aangegeven of een projectscope gerealiseerd is en het krediet kan worden afgesloten ('Afgerond ja/nee'), inclusief waar nodig een nadere toelichting per krediet. 

Reserves en voorzieningen

In de 'Jaarrekening', onderdeel 'Toelichting op de balans' wordt het overzicht gegeven van de mutaties van reserves en voorzieningen. Het is de bevoegdheid van uw gemeenteraad om in te stemmen met de stortingen en onttrekkingen.

Wet normering topinkomens (Wnt)

In het onderdeel 'Jaarrekening' wordt uitvoering gegeven aan de wettelijke verplichting tot verantwoording over de Wnt. Er zijn geen bijzonderheden te melden.